Mantar zehirlenmeleri, özellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında
yağışların bol olduğu dönemlerde daha sık görülür. Ülkemizde doğal
alanlarda zehirli ve zehirsiz mantarlar yetişmektedir. Yabani mantar
zehirlenmelerinin çoğu ölümle sonuçlanmaktadır.
Mantarlar
hakkında 'sütü akıyorsa yenilebilir, böcekler yiyorsa biz de
yiyebiliriz, çayırda yetişenler yenir' gibi doğru zannettiğimiz
yanlışlar vardır. Ayrıca mantarları zehirli veya zehirsiz olarak
birbirinden ayırabilmenin bir yöntemi de yoktur.
-Mantarı yoğurtla yersen zehirlemez gibi doğru bilinen fakat yanlış olup ölüme götüren bilgilerden bazıları aşağıda sıralanmıştır.
-İyi pişirilmiş mantardaki zehir yok olur.
-Mantarı sirkeli ve tuzlu suda bekletirseniz zehri kaybolur.
-Mantarı güneşte kurutursanız zehri uçar.
-Çayırda ve çimende yetişen mantar zehirli değildir.
-Mantar koparıldığında rengi değişmezse zehirsizdir.
-Ağaçlardaki mantarlar zehirsizdir.
-Zehirli mantar gümüş kaşık ile pişirilirse kaşık kararır.
-Salyangozlar zehirli mantarları yemezler.
Mantar
zehirlemesinin belirtileri mantarda bulunan zehirin niteliğine göre
değişmektedir. Mantar zehirlemesi yılan zehirlemesi ile eşdeğerdir.
Çünkü her iki zehirlenme de sinir sistemini etkiler. Zehirlenme
belirtilerinin ortaya çıkması bazı mantarlarda 1 saati bulurken
bazılarında ise bu süre 24 saat hatta 5 günü bulmaktadır. Bazen doğada
yetişen ve halk tarafından zehirsiz olduğu bilinen mantarlar
tüketildiğinde görülen bulantı, kusma gibi belirtilere mantarların
üzerindeki bakteriler neden olabilir. Mantarın iyi yıkanmaması sonucu
üzerinde kalan toprak kökenli bakteriler, ağır metaller ya da alerjik
nedenler kişide bu belirtilere yol açabilmektedir. Zehirlenme
belirtileri varsa hemen doktora gidilmeli ve mümkünse yenilen mantarın
örneği de götürülmelidir.
Mantar zehirlenmesi belirtileri:
• Sersemlik Yüz ve boyunda kızarma
• Uykuya meyil Nabızda artış,
• Tansiyon düşüklüğü Ağızda metal tadı,
• Bulanık görme Bulantı, kusma ve terleme görülebilir.
Mantar
zehirlenmesine maruz kalan kişiye kesinlikle süt, yoğurt gibi besinler
yedirilmemelidir.
Zehirlenmeler konusunda 114 numaralı Ulusal Zehir Danışma Merkezinden bilgi alınabilir.
Elife Yavuz
Ziraat Mühendisi